Pałac Norbulingka to letnia rezydencja Dalajlamów, która do dziś zachwyca odwiedzających harmonijnym połączeniem architektonicznego kunsztu i naturalnego piękna.
W tym artykule będziesz miał okazję uczestniczyć w fascynującej, wirtualnej wędrówce przez zielone ogrody i architektoniczne perełki Pałacu Norbulingka – miejsca, gdzie historia, duchowość i sztuka splatają się w fascynującą opowieść o jednej z najbardziej intrygujących kultur świata.
Gdzie znajduje się Pałac Norbulingka?
Dokładna lokalizacja (kliknij tutaj, aby zobaczyć atrakcję na interaktywnej mapie)
Jak dostać się do Pałacu Norbulingka?
Dostanie się do Pałacu Norbulingka jest dość proste z uwagi na lokalizację atrakcji w Lhasie, czyli stolicy Tybetu i największym oraz najlepiej skomunikowanym mieście regionu.
Taksówka
To zdecydowanie najwygodniejszy sposób transportu. Krótka, trwająca około 10-15 minut podróż z centrum Lhasy kosztuje zazwyczaj od dwóch do czterech euro.
Kompleksowy poradnik o planowaniu podróży do Tybetu znajdziesz w innym artykule na naszym blogu, poświęconym Klasztorowi Ganden.
Autobus
Dostępnych jest kilka linii autobusowych, oferujących połączenia z pałacem. Cena biletu na ten środek transportu jest niezwykle korzystna cenowo, bowiem wynosi jedynie około 0,2 euro. Choć jest to zdecydowanie najbardziej ekonomiczna opcja, trzeba pamiętać, iż autobusy w Lhasie bywają zatłoczone. Bądź również świadom bariery językowej z którą możesz się spotkać i która może utrudnić Ci komunikację z kierowcą.
Pieszo
Jeśli mieszkasz w centrum miasta, sensowną opcją wydaje się być także spacer. Do Pałacu Norbulingka dotrzesz w około 40-50 minut. Trasa biegnie w okolicy rzeki, parków i zabytkowych atrakcji turystycznych.
Historia i ciekawostki na temat Pałacu Norbulingka
Narodziny letniej rezydencji
Pałac Norbulingka, którego nazwa w dosłownym tłumaczeniu oznacza „Ogród Skarbów”, stanowi współcześnie jeden z najważniejszych zabytków kulturowego dziedzictwa Tybetu. Jak jednak powstało to miejsce?
Aby przyjrzeć się bliżej początkom Pałacu Norbulingka, musimy cofnąć się w czasie do XVIII wieku, kiedy to VII Dalajlama Kelsang Gjaco (1708-1757) zaczął odwiedzać to miejsce, aby zażywać kąpieli w pobliskich gorących źródłach, co miało przynosić ulgę w jego dolegliwościach.
Zauroczony spokojem tego miejsca, zlecił w 1755 roku budową w tym miejscu pierwszej rezydencji, czyli Kelsang Potrang. Wraz z powstaniem tego miejsca, zaczął kształtować się charakter pałacu, jako ośrodka goszczącego każdego lata kolejnych Dalajlamów, przenoszących się z monumentalnego, ale surowego i chłodnego Pałacu Potala do wypełnionych słońcem i zielenią przestrzeni kompleksu Norbulingka.
Czasy XIII i XIV Dalajlamy
Ważną postacią w dziejach Pałacu Norbulingka jest XIII Dalajlama Thubten Gjaco (1876-1933), który rozbudował pałac, wprowadzając wiele nowych elementów architektonicznych, zachowanych do dzisiaj.
Istotnym obiektem na terenie kompleksu jest z pewnością między innymi Takten Migyur Potrang, pałac wzniesiony w 1954 roku, za czasów panowania Tenzina Gjaco, czyli żyjącego do dziś XIV Dalajlamy. Jest to zdecydowanie najbardziej elegancki pałac na terenie kompleksu, łączący w gustowny sposób cechy świątyni oraz willi.
Dramatyczna historia zniszczeń i renowacji
W czasie chińskiej rewolucji kulturalnej kompleks Norbulingka poniósł rozległe zniszczenia, które głęboko naruszyły integralność tego historycznego obiektu. Przełomowy moment w historii najnowszej pałacu nastąpił w 2001 roku, kiedy chiński rząd podjął kluczową decyzję o przywróceniu Pałacu Norbulingka do jego dawnej świetności. Ambitne przedsięwzięcie zyskało solidne finansowanie w wysokości ponad 8 milionów dolarów, przeznaczonych na prace renowacyjne.
Rozpoczęty w 2003 roku projekt restauracji skupił się przede wszystkim na odbudowie pałacu Kelsang Potrang, biur gabinetu Kaszak oraz licznych innych struktur historycznych. Renowacja objęła między innymi drobiazgowe odtworzenie ornamentów, rekonstrukcję oryginalnych elementów architektonicznych oraz przywrócenie pierwotnych walorów estetycznych kompleksu.
Uznanie międzynarodowe i status obiektu
Znaczenie kulturowe Pałacu Norbulingka zostało oficjalnie potwierdzone w 1988 roku, gdy władze chińskie nadały kompleksowi status „Narodowo Ważnej Jednostki Dziedzictwa Kulturowego”. Prawdziwe ukoronowanie wartości historycznej obiektu nastąpiło jednak 14 grudnia 2001 roku, kiedy UNESCO wpisało pałac na Listę Światowego Dziedzictwa, razem z między innymi Pałacem Potala.
W uzasadnieniu wpisu organizacja podkreśliła szczególne znaczenie „zachowania pozostałości tradycyjnej architektury tybetańskiej”. Warto spojrzeć na tę decyzję w kontekście intensywnego rozwoju nowoczesnej infrastruktury, jaki nastąpił w Tybecie pod chińskim zwierzchnictwem.
Zwiedzanie Pałacu Norbulingka, co warto zobaczyć, atrakcje
Współczesny pałac różni się nieco od jego historycznego przeznaczenia. Większość budynków jest obecnie zamknięta dla zwiedzających, pełniąc funkcję magazynów lub biur dla personelu odpowiedzialnego za konserwację i utrzymanie kompleksu. Na terenie pałacu jest jednak wciąż kilka miejsc i atrakcji, którym warto się bliżej przyjrzeć.
Park, ogrody pałacu i organizowane tam wydarzenia
Równie fascynujące jak sama architektura są ogrody otaczające pałac. Szczególną uwagę przykuwają ogrody kwiatowe.
W czasach świetności tereny Pałacu Norbulingka były również domem dla dzikich zwierząt w postaci
pawi i kazarek. Obecnie, znajdujące się tutaj ogrody są ulubionym miejscem piknikowym dla wielu miejscowych oraz turystów, a także stanowią piękną scenerię dla przedstawień artystycznych czy innych wydarzeń kulturalnych. Szczególnie warto przy tym wymienić Sho Dun, czyli ”Festiwal Jogurtu”, obchodzony zazwyczaj w połowie sierpnia. Tygodniowe uroczystości są obchodzone przy biesiadach, którym towarzyszą tybetańskie widowiska operowe. Są one punktem kulminacyjnym całej imprezy i odbywają się w parku i innych miejscach na terenie miasta. Popularną atrakcją organizowaną w ramach imprezy są również wyścigi jaków, odbywające się na stadionie w Lhasie.
Na terenie kompleksu znajduje się także ogród zoologiczny.
Imponująca kolekcja sztuki i rzemiosła, czyli atrakcje wewnątrz pałacu
Przekraczając próg Pałacu Norbulingka, odwiedzający zostają natychmiast oczarowani bogactwem zgromadzonych tu skarbów kulturalnych. Pałac szczyci się między innymi wyjątkowo cenną kolekcją włoskich żyrandoli.
Obecnie możemy podziwiać również wspaniałe freski zdobiące ściany niektórych komnat, inspirowane wspaniałymi malowidłami w grotach z indyjskiej Adźanty, nawiązującymi do tradycji buddyjskiej.
Na szczególną uwagę zasługują również unikalne, tybetańskie dywany, urzekające subtelnymi wzorami i głębokimi, nasyconymi barwami.
Tybetańskie, śnieżne lwy przy Bramie Wschodniej
Wschodnia brama kompleksu Norbulingka to miejsce warte odwiedzenia ze względu na jego atrakcyjność architektoniczną. Strzegą jej dwa majestatyczne posągi Śnieżnych Lwów – mitycznych stworzeń będących symbolem Tybetu (obecnych zresztą między innymi na jego fladze). Każdy z nich przyozdobiony jest khatą, czyli tradycyjnym, tybetańskim szalem ceremonialnym w kolorze białym. Szczególnie interesujący jest lewy posąg, któremu towarzyszy młode lwiątko, którego obecność można interpretować jako symbol ciągłości tradycji, a także przekazywania duchowego dziedzictwa kolejnym pokoleniom.
Godziny otwarcia Pałacu Norbulingka
- Poniedziałek: 09:30–17:30
- Wtorek: 09:30–17:30
- Środa: 09:30–17:30
- Czwartek: 09:30–17:30
- Piątek: 09:30–17:30
- Sobota: 09:30–17:30
- Niedziela: 09:30–17:30
Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Pałacu Norbulingka?
Planując wizytę w Norbulingka, warto zarezerwować sobie przynajmniej 2-3 godziny na spokojne zwiedzanie kompleksu. Choć powierzchniowo jest mniejszy niż Pałac Potala, jego rozległe ogrody i liczne pawilony kryją wiele fascynujących detali, które łatwo przeoczyć podczas pośpiesznej wizyty.
Ceny biletów wstępu do Pałacu Norbulingka
Opłata za wstęp wynosi około 7,5 euro.