Ganden to niekwestionowanie jeden z najważniejszych klasztorów tybetańskiego buddyzmu, a zarazem perła duchowej architektury Tybetu. Wizyta w tym miejscu daje możliwość podziwiania nie tylko jednak materialnego piękna tego miejsca, ale jest również bezcenną okazją do osobistego doświadczenia żywej tradycji buddyjskiej. Obserwowanie mnisich debat filozoficznych czy powolne wędrowanie świętą ścieżką kory wokół klasztoru, składa się na doświadczenie, które dotyka najgłębszych pokładów ludzkiej duchowości.
W niniejszym artykule będziesz miał okazję uczestniczyć w fascynującej, choć jedynie wirtualnej podróży do tego wyjątkowego miejsca, która z pewnością jednak zachęci Cię do wybrania się do tego klasztoru. Dowiesz się tutaj między innymi tego, jak najlepiej zaplanować wyprawę do Klasztoru Ganden, jakie praktyczne wskazówki warto wziąć pod uwagę wędrując po wysokogórskich ścieżkach Tybetu oraz co koniecznie trzeba zobaczyć podczas wizyty w tym niezwykłym kompleksie.
Nie zwlekaj, zanurz się w lekturze i poznaj najważniejsze skarby tego duchowego skarbca, który mimo dramatycznych losów, nadal trwa jako świadectwo niezniszczalnego ducha tybetańskiej kultury.
Gdzie znajduje się Klasztor Ganden?
Dokładna lokalizacja (kliknij tutaj, aby zobaczyć atrakcję na interaktywnej mapie)
Jak dostać się do Klasztoru Ganden?
Kiedy jechać do Klasztoru Ganden, czyli najlepszy czas na wizytę
Wybór odpowiedniego miesiąca na podróż do Klasztoru Ganden jest ze względu na surowe warunki klimatyczne Tybetu kluczowy. Generalnie, optymalnym okresem jest wiosna i wczesna jesień (wrzesień i październik). W tym czasie temperatura w ciągu dnia jak na tybetańskie warunki jest stosunkowo łagodna (0-15°C), a opady deszczu minimalne. W lipcu i sierpniu będzie najcieplej, ale również liczba turystów i opadów deszczu jest wówczas największa.
Planując wyprawę warto również zwrócić uwagę na lokalne święta i festiwale. Szczególnie interesujący jest festiwal Ganden Ngacho, który upamiętnia śmierć Congkhapy (założyciel szkoły Gelug, ważnej tradycji w buddyzmie tybetańskim) i organizowany jest w grudniu. Podczas imprezy można podziwiać klasztor pięknie iluminowany tysiącami buddyjskich, maślanych lampek.
Przygotowania przed podróżą – formalności i zezwolenia
Zanim wyruszysz w podróż, będziesz musiał dopełnić szeregu formalności. Pierwszym krokiem jest uzyskanie wizy chińskiej, ponieważ Tybet administracyjnie stanowi część Chińskiej Republiki Ludowej. Wizę można uzyskać w centrum wizowym w konsulacie, bądź ambasadzie, a także między innymi za pośrednictwem agencji turystycznej China Travel Service. Musisz jednak planując podróż zdawać sobie sprawę z tego, że sama wiza chińska nie jest wystarczająca do odwiedzenia Tybetu – niezbędne będzie również specjalne zezwolenie na wjazd do Tybetu (Tibet Travel Permit).
Specjalne zezwolenie można uzyskać wyłącznie za pośrednictwem licencjonowanego biura podróży. Proces ubiegania się o zezwolenie trwa zwykle od 8 do 9 dni, dlatego warto rozpocząć procedurę z odpowiednim wyprzedzeniem. Wymaganymi dokumentami do złożenia wniosku są paszport i kopia chińskiej wizy.
Warto wiedzieć!
Warto pamiętać, że indywidualne podróżowanie po Tybecie dla obcokrajowców jest zabronione. Wszyscy zagraniczni turyści muszą być przez cały czas w towarzystwie licencjonowanego przewodnika i poruszać się zorganizowanym transportem. Dodatkowo, niektóre obszary Tybetu są okresowo zamykane dla turystów ze względów politycznych, dlatego przed planowaniem podróży należy sprawdzić aktualne informacje dotyczące dostępności regionu
Drogi wiodące do Tybetu, czyli jak dotrzeć do Lhasy
Pierwszym etapem podróży do Klasztoru Ganden jest dotarcie do Lhasy, czyli stolicy i największego miasta Tybetu. Istnieje kilka możliwości dostania się do tego miasta; wybór zależy przede wszystkim od dostępnego czasu, budżetu oraz oczywiście naszych preferencji.
Droga powietrzna
Najszybszym i najpopularniejszym sposobem dotarcia do Lhasy jest podróż samolotem. Port lotniczy Lhasa Gonggar znajduje się około 60 kilometrów od centrum miasta i oferuje połączenia z wieloma miastami w Chinach, takimi jak Pekin, Szanghaj, Chengdu, Xi’an czy Guangzhou. Dostępne są także loty zagraniczne, np. z Katmandu w Nepalu.
Kolej tybetańska
Alternatywą dla podróży samolotem jest spektakularna podróż koleją tybetańską, nazywaną ”koleją na dachu świata”. Ta linia kolejowa, otwarta w 2006 roku, łączy Lhasę z Xining w prowincji Qinghai i jest najwyżej położoną linią kolejową na świecie, osiągając wysokość ponad pięciu tysięcy metrów nad poziomem morza na przełęczy Tanggula.
Podróż z Xining do Lhasy trwa około 20 godzin i prowadzi przez spektakularne krajobrazy Wyżyny Tybetańskiej, wielkie jeziora, rozległe rzeki i ośnieżone szczyty. Co ważne, pociągi są wyposażone w systemy dostarczania dodatkowego tlenu, co pomaga złagodzić efekty choroby wysokościowej na wysokogórskich terenach. Dostępne są również różne klasy biletów. Szczegóły na temat cen i innych, praktycznych informacji związanych z podróżowaniem pociągiem na tej trasie, znajdziesz klikając tutaj.
Podróż z Lhasy do Klasztoru Ganden
Klasztor Ganden znajduje się około 50 kilometrów od Lhasy. Jeśli podczas zorganizowanej wycieczki będziemy korzystać z samochodów, dotrzemy do celu w maksymalnie dwie godziny. Ta opcja jest szczególnie korzystna, biorąc pod uwagę fakt, iż zarówno kierowca, jak i licencjonowany przewodnik z którym będziesz jechał, znają dobrze trasę i mogą dostosować tempo podróży do indywidualnych potrzeb i zainteresowań turystów.
Wyjazd z Lhasy zwykle rozpoczyna się wcześnie rano, co pozwala na dotarcie do klasztoru przed południem. Trasa prowadzi wschodnią drogą z Lhasy, przez Dagze, wznosząc się stopniowo na wysokość 4300 metrów nad poziomem morza. Droga jest generalnie w dobrym stanie, ale ostatnie kilometry prowadzą serpentynami po stromym zboczu góry Wangbur.
Warto pamiętać!
Ze względu na znaczną wysokość na której położony jest Klasztor Ganden, kluczowym elementem przygotowania do wizyty jest odpowiednia aklimatyzacja. Choroba wysokościowa stanowi tutaj realne zagrożenie, dlatego naprawdę warto kompleksowo przygotować się do podróży przed wyjazdem. Aby zapewnić sobie komfort, zaleca się spędzić co najmniej 2-3 dni w Lhasie, przed wyruszeniem do wyżej położonych regionów. Unikajmy wtedy również intensywnego wysiłku fizycznego, spożywania alkoholu i palenia tytoniu. Ważne jest także odpowiednie nawodnienie organizmu, a jeśli mamy taką możliwość, rozważmy konsultację z lekarzem przed podróżą i ewentualne zabranie leków pomocnych przy objawach choroby wysokościowej
Historia i ciekawostki na temat Klasztoru Ganden
Dzieje Klasztoru Ganden
Początki
Klasztor Ganden został założony w 1409 roku przez Congkhapę, wybitnego uczonego i reformatora buddyjskiego, o którym wspominaliśmy już w tym artykule, który wybrał to odludne, wysokogórskie miejsce jako idealną lokalizację dla ośrodka duchowej praktyki i nauki.
Czasy szczytowego rozwoju – architektura i zbiory
W czasach swojej świetności Klasztor Ganden składał się z ponad dwudziestu kaplic, licznych świątyń oraz mieszkań dla ponad 5000 mnichów. Kompleks był ponadto podzielony na dwie uczelnie: Jangtse i Shartse, które specjalizowały się w różnych aspektach nauk buddyjskich. Architektura klasztoru reprezentowała klasyczny styl tybetański, z charakterystycznymi białymi budynkami o czerwonych elementach, z płaskimi oraz złoconymi dachami nad najważniejszymi świątyniami.
Przed zniszczeniem w czasie rewolucji kulturalnej klasztor posiadał także niezwykle cenne zbiory sztuki buddyjskiej, w tym złote posągi, thanki (tradycyjne malowidła), starożytne manuskrypty oraz relikwie samego Congkhapy. Szczególnie imponująca była główna sala zgromadzeń, która mogła pomieścić wszystkich mnichów podczas wspólnych ceremonii i modlitw.
Upadek
Tragedia dotknęła Ganden w 1959 roku, po nieudanym powstaniu tybetańskim, a następnie podczas chińskiej rewolucji kulturalnej w latach 1966-1976. Klasztor został wówczas niemal całkowicie zniszczony – zburzono ponad 90% oryginalnych budynków, a bezcenne skarby sztuki sakralnej przepadły bezpowrotnie. Jednym z najbardziej bolesnych aktów było zniszczenie grobowca Congkhapy i jego zmumifikowanego ciała, które przez ponad 500 lat było obiektem kultu.
Odbudowa i współczesność
Od lat 80. XX wieku, wraz z częściową liberalizacją polityki chińskiej wobec Tybetu, rozpoczęto odbudowę klasztoru Ganden. Choć nie odzyskał on dawnej wielkości i świetności, możemy zaobserwować obecnie odrodzenie życia religijnego w klasztorze. Współcześnie mieszka w nim kilkuset mnichów, co stanowi jednak zaledwie część dawnej społeczności.
Ciekawostki
Etymologia nazwy klasztoru
Nazwa „Ganden” w języku tybetańskim oznacza „radosny”, co nawiązuje do buddyjskiego raju, zwanego w tamtejszej kosmologii Tuszitą.
Ganden Tripa
Po założeniu klasztoru, Congkhapa ustanowił urząd Ganden Tripa (władcy tronu Ganden), czyli najwyższego duchowego przywódcy szkoły Gelug. Tytuł ten, nadawany najbardziej uczonym i zasłużonym mnichom, jest uznawany za trzeci najważniejszy w hierarchii buddyzmu tybetańskiego, zaraz po Dalajlamie i Panczenlamie. Co ciekawe, w przeciwieństwie do tych dwóch urzędów jednak, Ganden Tripa nie jest pozycją dziedziczoną poprzez system reinkarnacji, lecz przyznawaną na podstawie zasług i wiedzy.
Debaty buddyjskich mnichów
Jednym z najbardziej fascynujących aspektów współczesnego życia w Ganden jest zachowanie tradycyjnych praktyk buddyjskich, takich jak debaty filozoficzne. Mnisi regularnie spotykają się na dziedzińcach, gdzie prowadzą żywiołowe dysputy, używając charakterystycznych gestów – klaskania dłońmi i przytupywania. Choć z perspektywy turystów te dyskusje mogą wydawać się zabawne, są one dla mnichów demonstracją intelektualnej sprawności i głębokiej znajomości buddyjskich tekstów.
Kora
Szczególną atrakcją dla pielgrzymów i turystów jest tzw. kora – święta ścieżka okrążająca klasztor zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Pokonanie pielgrzymki trwa od półtorej do dwóch godzin i w jej ramach mamy okazję podziwiać malownicze tereny z licznymi świętymi miejscami. Wędrówka oferuje również oczywiście spektakularne widoki na otaczające góry i dolinę.
Zwiedzanie Klasztoru Ganden, co warto zobaczyć, atrakcje
Główna sala zgromadzeń Cokchen
Sala pochodząca z początku XV wieku, stanowiąca bez wątpienia jedno z najważniejszych miejsc kultu w kompleksie klasztornym. W czasach świetności klasztoru gromadziło się w tym miejscu nawet 5000 mnichów. Dzisiaj znajdziemy tutaj między innymi przedstawienia Congkhapy czy Szesnastu Arhatów.
Serdung Lhakhang
Czerwona, monumentalna budowla umiejscowiona w sercu klasztoru, przed wyróżniającą się imponującą, białą stupą. Architektura tego obiektu przypomina warownię, z wysokimi murami i oknami.
Tongwa Donden
Czorten, czyli rodzaj tybetańskiej stupy, który zawierał niegdyś szczątki Congkhapy. Chociaż, jak już wspomnieliśmy, zostały one zbezczeszczone podczas rewolucji kulturalnej, istotne relikwie – czaszka oraz część spopielonych szczątków – ocalały i obecnie są przetrzymywane w nowym grobowcu.
Godziny otwarcia Klasztoru Ganden
- Poniedziałek: 09:00–16:00
- Wtorek: 09:00–16:00
- Środa: 09:00–16:00
- Czwartek: 09:00–16:00
- Piątek: 09:00–16:00
- Sobota: 09:00–16:00
- Niedziela: 09:00–16:00
Ceny biletów wstępu na teren Klasztoru Ganden
W przeliczeniu, cena biletu wstępu dla jednej osoby wynosi nieco ponad 6 euro.