Tybet – choć dziś formalnie jest jedynie autonomicznym regionem Chińskiej Republiki Ludowej, kryje w sobie niezwykle bogatą historię sięgającą VII wieku n.e. Kiedyś potężne imperium, rządzone przez słynnego Songtsen Gampo, stanowiło centrum kultury, religii i władzy. Dziś jednak jest jedynie odległą, słabo zaludnioną prowincją zarządzaną przez chińskiego gubernatora. Mimo zmieniających się losów politycznych, dzięki silnej tożsamości Tybetańczyków, ukształtowanej przede wszystkim przez lokalną odmianę buddyzmu, duch i pamięć o dawnym Tybecie wciąż żyją.
My, redaktorzy justexplore.com, pragniemy przypomnieć i celebrować to niezwykłe dziedzictwo, prezentując nasz plan podróży po „dachu świata”. Nasz przewodnik rozpoczynamy od fascynujących ciekawostek o regionie, po czym przechodzimy do bardziej praktycznych zagadnień – podpowiadamy, jak zorganizować lot oraz kiedy najlepiej wybrać się w podróż, by cieszyć się optymalnymi warunkami pogodowymi. W kolejnej części artykułu skupimy się na trzech wyjątkowych atrakcjach Tybetu – opiszemy szczegółowo dojazd, ceny biletów oraz najważniejsze punkty, które warto zobaczyć. Na zakończenie przygotowaliśmy listę rekomendowanych hoteli oraz FAQ, które rozwieją wszelkie wątpliwości związane z podróżą do tego niezwykłego regionu.
Czy wiesz, że…
- w 1959 roku XIV Dalajlamę Tenzina Gjaco zmuszono do życia na wygnaniu. Emigracja tybetańskiego przywódcy stała się symbolem utraty politycznej suwerenności. Prawdopodobnie głównie dzięki jego zaangażowaniu, pamięć o odrębnej tożsamości Tybetańczyków nadal jest obecna w głowach wielu mieszkańców tzw. Zachodu
- dla obywateli Unii Europejskiej formalności związane z wjazdem na teren Tybetu są szczególnie restrykcyjne. Jeśli nie jesteś obywatelem Chińskiej Republiki Ludowej (w tym Hongkongu i Makau), podróż do Tybetańskiego Regionu Autonomicznego możliwa jest wyłącznie w ramach zorganizowanej wycieczki
- debaty między mnichami nad buddyjskimi doktrynami są integralną częścią procesu nauczania w szkołach kompleksu świątynnego Sera. Tradycja ta, oparta na precyzyjnie ustalonych zasadach i wzbogacona o charakterystyczne gesty, umożliwia głębsze zrozumienie filozofii buddyjskiej oraz osiągnięcie wyższych poziomów studiów
Tybet – ciekawostki
Unikatowa geografia
Na samym początku warto zwrócić uwagę na geograficzny wymiar opisywanej tutaj krainy. Położony na najwyższym płaskowyżu świata Tybet, nazywany często ”dachem świata” (choć to określenie utożsamia się niekiedy również np. z Nepalem), zachwyca ekstremalną wysokością. To, że jakiś region jest górski nie jest ciekawostką, ale fakt, iż średnia wysokość wynosi tutaj od 4000 do 5000 metrów n.p.m. już raczej tak. W porównaniu z europejskimi krajami, są to nieporównywalne liczby. Średnia wysokość nad poziomem morza Włoch na przykład, które choć słyną z Apenin i Alp, wynosi ”jedynie” 538 metrów.
Warto jednak pamiętać, iż surowa przestrzeń, słynąca z ośnieżonych szczytów Himalajów kontrastuje tutaj z rozległymi, niemal pustynnymi równinami.
Tybet jest także źródłem największych rzek Azji. Wody między innymi Indusu i Mekongu, czyli rzek które raczej kojarzą się z Indiami i Półwyspem Indochińskim, wypływają z głębi tybetańskich gór, wpływając na życie milionów ludzi w krajach położonych na południu i wschodzie kontynentu.
Bogata historia i przyszłość stojąca pod znakiem zapytania
Początki
Dzieje Tybetu to opowieść o potędze starożytnych królestw, duchowej sile buddyzmu i dramatycznych zwrotach akcji, które na zawsze zmieniły losy tego regionu.
Warto wiedzieć, iż już w pierwszych wiekach naszej ery Tybet był regionem, mogącym pochwalić się imponującą strukturą państwową i kulturową. Także na płaszczyźnie religijnej możemy mówić o bogatym dziedzictwie, bowiem dużą popularność cieszyła się w okresie przedbuddyjskim religia bön, która w formie szamańskich wierzeń mogła powstał kilkanaście stuleci p.n.e.
Ważną postacią zaś dla państwa tybetańskiego jest Songcen Gampo, żyjący w VII wieku n.e. W wyniku intensywnych kontaktów zarówno z Chinami, jak i Indiami, w Tybecie zaczęły rozpowszechniać się nauki buddyjskie, które szybko znalazły oddźwięk w lokalnej tradycji. W kolejnych wiekach uformował się buddyzm tybetański, który stał się czymś zdecydowanie bardziej rozbudowanym, niż jedynie lokalną adaptacją indyjskich nauk.
Okres średniowiecza, rozwój i stopniowy upadek niezależnego państwa
W średniowieczu Tybet stał się areną intensywnych debat religijnych, a rozwój różnych szkół – Ningma, Sakja, Kagyu – doprowadził do ugruntowania się tradycji, która później w XV wieku została przekształcona przez reformatora Congkhapę w szkołę Gelug.
Okres średniowieczny to także czas, w którym Tybet rozwijał swoje kontakty z sąsiadami, jednocześnie umacniając wewnętrzną spójność kulturową. W tym okresie państwo tybetańskie osiągało szczyty swojej potęgi, ale także doświadczało wewnętrznych napięć i sporów o wpływy religijne. W miarę jak buddyzm stawał się religią państwową, a duchowi przywódcy zyskiwali coraz większy autorytet, tradycyjne instytucje zaczęły podlegać reformom. Zwłaszcza od XVII wieku jednak, rosnące wpływy zewnętrzne, a przede wszystkim ekspansja Chin, zaczęły stopniowo ograniczać niezależność Tybetu.
Utrata niepodległości była procesem stopniowym – od XIX wieku, poprzez okres burzliwych przemian na początku XX wieku, aż do 1951 roku, kiedy to Chiny formalnie włączyły Tybet do swojej administracji. To wydarzenie oznaczało nie tylko polityczny upadek dawnego imperium, ale także głęboki kryzys w sferze duchowej i kulturowej. Tysiąclecia tradycji i niezależnego myślenia zakorzenionego w buddyzmie zaczęły być tłumione przez nową, scentralizowaną władzę, głoszącą ateizm państwowy.
Dzieje najnowsze
W 1959 roku XIV Dalajlama Tenzin Gjaco został zmuszony do życia na wygnaniu. Emigracja tybetańskiego przywódcy stała się symbolem utraty politycznej suwerenności, a także niezłomności ducha narodu, który mimo ciężaru historii wciąż pielęgnuje swoje tradycje. Prawdopodobnie głównie dzięki jego zaangażowaniu, pamięć o odrębnej tożsamości Tybetańczyków nadal jest obecna w głowach wielu mieszkańców tzw. Zachodu.
Współczesna sytuacja polityczna Tybetu to kolejny aspekt, który przyciąga uwagę zarówno badaczy, jak i turystów. Region ten nadal stanowi arenę złożonych rozgrywek – chińska administracja, kontrowersyjne reformy i ograniczenia wolności sprawiają, że kwestia autonomii Tybetu budzi międzynarodowe emocje.
Bogactwa naturalne regionu
Ostatnim, ale nie mniej ważnym aspektem jest niezwykłe bogactwo naturalne Tybetu. Pod twardą skorupą Wyżyny Tybetańskiej kryją się imponujące złoża minerałów – od chromu, miedzi czy litu, aż po strategiczne surowce, takie jak uran. Choć przez wieki lokalna ludność nie eksploatowała ich na dużą skalę, dziś te zasoby nabierają wymiaru geopolitycznego, stając się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych inwestorów. Tybet to na pewno region o wielu twarzach.
Pogoda w Tybecie – kiedy jechać?
Pogoda w Tybecie to temat rzeka, z uwagi na wielkość obszaru. Generalnie rzecz ujmując tutejszy klimat jest wyjątkowo surowy i dla wielu przybywających turystów trudny. Nie warto jednak mimo wszystko zniechęcać się do podróży, bowiem dostępne tutaj atrakcje zrekompensują nam wszelkie niedogodności w tej kwestii.
Lato
Lhasa, na której skupimy się w tym przewodniku, znajduje się na wysokości około 3650 m n.p.m. W związku z tym doświadcza klimatu typowego dla regionu o wysokim położeniu – jest on kontynentalny z bardzo wyraźnymi różnicami temperatur między dniem a nocą. W okresie letnim, czyli od czerwca do sierpnia, wartości temperatury w ciągu dnia często osiągają od 15 do 20°C, jednak nocą spadają średnio do około 5°C.
Warto pamiętać podczas planowania podróży właśnie w tych miesiącach również o tym, że pojawia się wówczas monsun, któremu towarzyszą intensywne opady. Choć zazwyczaj krótkotrwałe, podnoszą wilgotność, co oczywiście nie wpływa pozytywnie na komfort zwiedzania, a nawet zwykłego funkcjonowania. Kurtka przeciwdeszczowa to zatem must-have.
Zima
Zima (grudzień-luty) w stolicy Tybetu to okres, kiedy temperatury gwałtownie spadają – dzienne wartości mogą oscylować w okolicach 0–5°C. Nocą temperatura spada czasami do nawet kilkunastu stopni poniżej zera. Panuje jednak wówczas również suchy klimat, gdyż opady są niemal nieobecne, a powietrze – bardzo czyste.
Wiosna
Wiosna (kwiecień-maj) oraz jesień (wrzesień-październik) to okresy o najbardziej stabilnych warunkach. W pierwszej wspomnianej tutaj porze roku temperatura stopniowo rośnie, a niebo najczęściej pozostaje bezchmurne, co zapewnia doskonałe warunki do zwiedzania atrakcji Lhasy, a także jej okolic.
Jesień
Jesienią, po zakończeniu letnich opadów, powietrze staje się suche, a widoki – szczególnie na tle majestatycznych gór – niezwykle malownicze. Również temperatury, zwłaszcza we wrześniu, pozostają wówczas na przyjemnym poziomie.
Ciekawostka!
Obszar Lhasy i okolic wyróżnia się także mikroklimatem – doliny otaczające miasto mogą być nieco łagodniejsze i bardziej wilgotne, natomiast wyżej położone tereny cechują się jeszcze surowszym klimatem. W związku z tym planując podróż do Lhasy, warto wziąć pod uwagę fakt, że okresy wiosenne i jesienne oferują najbardziej stabilne warunki, umożliwiające pełne wykorzystanie atrakcji turystycznych regionu bez ryzyka nieprzewidzianych opadów czy ekstremalnych temperatur
Jak dostać się do Tybetu?
Podróż do Tybetu to wyzwanie logistyczne. Na moment pisania tego artykułu niestety nie ma dostępnych bezpośrednich lotów z miast europejskich do Lhasy. Aby dostać się na ”dach świata”, będziemy musieli najczęściej zdecydować się na przesiadkę w jednym lub dwóch głównych hubach lotniczych Chin, takich jak Guangzhou (Kanton), Pekin, Chengdu czy Chongqing. Cała podróż – wraz ze wspomnianymi przesiadkami w czasie wyprawy – może trwać od 20 do 40 godzin. Co się tyczy cen biletów, najtańsze kosztują około 700 euro w obie strony i można je najczęściej znaleźć na początku roku, w lutym, marcu lub kwietniu.
Jeśli szukasz najkorzystniejszych ofert lotniczych, warto zajrzeć na kiwi.com. To intuicyjna wyszukiwarka, która ułatwi porównanie cen i znalezienie najlepszych połączeń do Chin, z których możesz kontynuować swoją podróż do Tybetu.
Warto wiedzieć!
Przed wyruszeniem w podróż bądź świadom pewnego, specyficznego ryzyka, związanego z szybkim przeskokiem wysokości n.p.m. Różnica między wspomnianymi miastami przesiadkowymi a Lhasą wynosi nawet kilka tysięcy metrów, co znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wysokościowej!
Ograniczenia w podróżowaniu
Chociaż przytoczyliśmy tutaj szacunkowe koszty i dostępność lotniczą Tybetu, musisz być świadomym tego, że podróżowanie na własną rękę do tego regionu jest mocno ograniczone.
Niestety, dla obywateli Unii Europejskiej formalności związane z wjazdem na teren Tybetu są szczególnie restrykcyjne. Jeśli nie jesteś obywatelem Chińskiej Republiki Ludowej (w tym Hongkongu i Makau), podróż do Tybetańskiego Regionu Autonomicznego możliwa jest wyłącznie w ramach zorganizowanej wycieczki.
Oznacza to, że musisz skorzystać z usług zatwierdzonej przez chińskie władze agencji turystycznej, która w Twoim imieniu uzyska pozwolenie. Wycieczka taka obejmuje również obowiązkowego przewodnika oraz transport samochodowy, co sprawia, że koszty podróży po Tybecie są znacznie wyższe niż w innych częściach Chin.
Jak zatem widzisz, podróż do Tybetu wymaga nie tylko starannego zaplanowania, ale także współpracy z licencjonowanymi agencjami turystycznymi. Na rynku funkcjonuje na szczęście stosunkowo wiele takich przedsiębiorstw, z których na szczególną uwagę zasługują:
- China Highlights (dobrze skomunikowana agencja działająca na terenie całych Chin; choć ceny są wyższe, wiele osób uważa, że warto zapłacić za komfort i bezpieczeństwo, zwłaszcza w regionie jakim jest Tybet)
- Explore Tibet (skoncentrowana na podróżach po Tybecie, oferuje wycieczki w niewielkich grupach wycieczkowych, a co za tym idzie bardziej intensywne doświadczenia)
- I-Tibet Travel & Tours
- Touch Tibet Tour
Kontrole z którymi będziesz musiał się liczyć na miejscu
Od czasu zamieszek w 2008 roku (chodzi tu o serię wystąpień mieszkańców Tybetu przeciw władzy chińskiej) niezależna podróż stała się praktycznie niemożliwa. W związku z tym każdy podróżny musi liczyć się z tym, że jego pozwolenie na wjazd będzie wielokrotnie kontrolowane. Już podczas wsiadania do samolotu lub pociągu, następnie przy przybyciu do regionu, a potem ponownie przy odprawie w hotelach, na popularnych atrakcjach, takich jak na przykład Pałac Potala, czy przy różnych punktach kontrolnych na drogach.
Klasztor Sera
Gdzie znajduje się Klasztor Sera?
Dokładna lokalizacja (kliknij tutaj, aby zobaczyć atrakcję na mapie)
Jak dostać się do Klasztoru Sera?
Najbliższym portem lotniczym dla klasztoru jest Lhasa Gonggar Airport, czyli główny port lotniczy miasta, oddalony nieco ponad 60 kilometrów od stolicy Tybetu.
Z lotniska do miasta można łatwo dostać się, korzystając z prywatnego transferu lub lokalnej taksówki. W trakcie jazdy będziemy mogli podziwiać zapierające dech w piersiach widoki na tybetańską rzekę oraz rozległy płaskowyż.
Jeśli znajdziemy się już w mieście, będziemy mogli komfortowo skorzystać z autobusów, takich linii jak 6, 16, 20, 23 oraz 24, które zatrzymują się przy stacji Sela Si, skąd Klasztor Sera znajduje się zaledwie kilka minut spacerem.
Historia i ciekawostki na temat Klasztoru Sera
Klasztor Sera już na początku swojego istnienia odegrał kluczową rolę w rozwoju buddyzmu tybetańskiego, stając się areną dla dyskusji teologicznych i filozoficznych, które miały wpływ na kształt całej tradycji Gelug.
Historia tego miejsca sięga roku 1419, kiedy to został on założony przez Sakya Yeshe, jednego z głównych uczniów wspomnianego już wcześniej w naszym przewodniku Congkhapy. Jako jeden z trzech wielkich klasztorów tradycji Gelug, Sera stał się centrum nauki, medytacji i debaty, kultywując tradycję intensywnych dysput monastycznych, które stały się symbolem tybetańskiej edukacji duchowej.
Istotnym rokiem w dziejach zarówno klasztoru, jak i całego Tybetu był 1959, kiedy to podczas trwania powstania tybetańskiego, klasztor ucierpiał na skutek gwałtownych protestów. W ich wyniku wielu mnichów musiało opuścić swoje zakwaterowania, a struktury klasztoru doznały poważnych uszkodzeń.
Kolejną datą, którą warto zachować w pamięci jest rok 1970, czyli okres represji i przymusowej reorganizacji, który doprowadził do dalszego spadku liczby rezydentów.
Według lokalnych źródeł, w 2011 roku w Sera pozostawało zaledwie około trzystu mnichów, co przypisuje się m.in. skutkom niepokojów z 2008 roku.
Przez wieki klasztor niejednokrotnie był świadkiem politycznych zawirowań, ale jego duchowa misja pozostała niezachwiana. Dziś, mimo zmian społecznych i politycznych, Sera zachowuje niepowtarzalny klimat, który łączy starożytne nauki z żywym, codziennym dialogiem między mnichami.
Zwiedzanie Klasztoru Sera, co warto zobaczyć, atrakcje
Podczas wizyty warto zobaczyć między innymi kilka kluczowych elementów architektury Sera. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:
Wielką Salę Zgromadzeń (Tsokchen)
Wielka Sala Zgromadzeń, znana również jako Tsokchen, została wybudowana w 1710 roku i stanowi imponującą, czteropiętrową konstrukcję usytuowaną w północno-wschodniej części klasztoru. Na jej przestronnej powierzchni, liczącej około 2 000 m², odbywają się liczne rytuały i ceremonie religijne. W budynku znajduje się pięć kaplic – każda zdobiona posągami lub wizerunkami Buddy Maitreji, Siakjamuni, arhantów, Congkhapy oraz Guanyin, przedstawianej z tysiącem rąk i jedenastoma twarzami. Budowla została podparta przez 125 kolumn – 86 wysokich oraz 39 krótszych, a wejściowy portyk zdobi dziesięć kolumn.
Sera Me Tratsang (Sera Me Zhakan)
Najstarsza szkoła w obrębie klasztoru, założona bowiem już w 1419 roku za panowania chińskiej dynastii Ming. Początkowo Sera Me Tratsang służyło jako miejsce, w którym młodzi mnisi zdobywali podstawową wiedzę na temat buddyzmu (model nauczania, oparty na stopniowym podejściu do zgłębiania doktryn buddyjskich, jest charakterystyczny dla tradycji Gelug). Znajduje się tutaj pięć kaplic, bogato zdobionych licznymi posągami i freskami.
Zhekong
W kompleksie klasztornym Sera jednym z najważniejszych obiektów edukacyjnych jest Zhekong – największa szkoła o powierzchni około 17 000 m². Pierwotnie budynek miał trzy kondygnacje, jednak w kolejnych latach po powstaniu został rozbudowany o czwartą. Sala zgromadzeń udekorowana jest freskami przedstawiającymi najważniejsze osiągnięcia życia Buddy, a także trony Dalajlamów i Panczenlamów, którzy w tradycji buddyjskiej Gelug figurują jako drudzy w hierarchii po Dalajlamach przywódcy duchowi.
Ngakpa Tratsang
Najmniejsza z trzech szkół założonych w kompleksie Sera, poświęcona głównie studiom tantrycznym, łączącym praktyki hinduistyczne i buddyjskie. Na parterze tego niewielkiego budynku znajdują się sala zgromadzeń oraz dwie kaplice. Pierwsze z tych miejsc wyróżnia się precyzyjnie wykonanymi, czterema, wysokimi kolumnami oraz 42 niższymi, z misternie rzeźbionymi kapitelami. Centralnym punktem tej sali jest główny wizerunek Jamchen Chojeya, założyciela klasztoru, przedstawionego w charakterystycznym, czarnym nakryciu głowy.
Homdong Khangtsang
Homdong Khangtsang to otaczające centralny dziedziniec główne budynki sypialniane mieszkańców klasztoru, czyli dormitoria, w których przebywają mnisi. Każdy z tych budynków posiada własną, kameralną salę modlitewną, dedykowaną wyłącznie studium buddyjskich doktryn (często dołączona jest do nich także mała herbaciarnia). Taka organizacja przestrzeni z pewnością nie tylko ułatwia codzienne życie monastyczne, ale również sprzyja skupieniu na nauce i medytacji.
Pustelnie
Klasztor Sera, który przez wieki wykształcił setki uczonych i znanych postaci w buddyjskich kręgach, posiada pod swoją afiliacją kilkanaście pustelni, w tym kilka przeznaczonych dla mniszek. Wszystkie te jednostki znajdują się u podnóża Lhasy, co dodatkowo podkreśla ich bliski związek z głównym ośrodkiem duchowym.
Jedną z nich jest Choding Khang, niewielki, choć znany ermitaż, zlokalizowany tuż za Wielką Salą Zgromadzeń. To właśnie tam medytował znany już nam Congkhapa, będący przypomnijmy jednym z najważniejszych reformatorów buddyzmu tybetańskiego. Popularną atrakcją jest wąska ścieżka, która prowadzi do pustelni, wzdłuż której można podziwiać malowane rzeźby skalne przedstawiające postaci ważne dla buddyzmu tybetańskiego.
Buddyjskie debaty wśród mnichów
Debaty między mnichami nad buddyjskimi doktrynami są integralną częścią procesu nauczania w szkołach kompleksu. Tradycja ta, oparta na precyzyjnie ustalonych zasadach i wzbogacona o charakterystyczne gesty, umożliwia głębsze zrozumienie filozofii buddyjskiej oraz osiągnięcie wyższych poziomów studiów. Unikalna forma debat, która jest praktykowana właśnie w klasztorze, wyróżnia go na tle innych w Lhasie, a jej obserwacja przyciąga wielu turystów pragnących na własne oczy zobaczyć, jak odbywa się ta wielowiekowa tradycja.
Żywe rozmowy organizowane są codziennie na specjalnie do tego wyznaczonym „Dziedzińcu Debat”, zawsze w obecności nauczycieli, którzy nadzorują przebieg dyskusji. Co ciekawe, uczestnicy, w tym zarówno adresaci, jak i zadający pytania, muszą przestrzegać ściśle określonych procedur, które zostały ustalone, aby zapewnić jasność i głębokość analizy prezentowanych argumentów. Ich pochodzenie sięga starych tradycji hinduistycznych, które przeniknęły do buddyjskiej ortodoksji w Tybecie już w VIII wieku.
Debaty między duchownymi charakteryzują się dynamicznymi gestami. Nie tylko ożywiają one jednak atmosferę dyskusji. Każdy gest niesie ze sobą również symboliczne znaczenie. Mnich, ubrany w formalny strój monastyczny, prezentuje swoje argumenty z subtelnością, stosując gesty, które choć mogą wydawać się dość dziwne z perspektywy osób niewtajemniczonych, pomagają w wyrażeniu emocji i podkreślają wagę prezentowanych myśli. Zaliczamy do nich między innymi klaskanie po każdym pytaniu czy na przykład wysunięcie lewej ręki do przodu, po czym uderzenie lewej dłoni prawą.
Sera Bengqin
Klasztor Sera tętni życiem również podczas corocznych festiwali, stanowiących ważny element duchowej kultury Tybetu. Jednym z nich jest słynny festiwal Sera Bengqin, odbywający się zazwyczaj w lutym, czyli miesiącu rozpoczynającym tybetański nowy rok. W dniu festiwalu przenosi się rytualny przedmiot zwany dordże do oddalonego kilka kilometrów od klasztoru Pałacu Potala. Następnie, w rytualnym akcie, wspomniane narzędzie jest na krótko umieszczane na głowach mnichów i uczniów przez khenpo, czyli absolwentów wyższych studiów buddyjskich.
Sho Dun
Kolejnym popularnym wydarzeniem przyciągającym wielu turystów, jest festiwal Sho Dun, obchodzony w sierpniu. Uroczystość jest barwnym widowiskiem, w którym uczestnicy składają hołd Buddzie. Wydarzenie religijne uzupełniają modlitwy, procesje, a także tradycyjne rytuały.
Godziny otwarcia Klasztoru Sera
- Poniedziałek: 09:00–16:00
- Wtorek: 09:00–16:00
- Środa: 09:00–16:00
- Czwartek: 09:00–16:00
- Piątek: 09:00–16:00
- Sobota: 09:00–16:00
- Niedziela: 09:00–16:00
Jezioro Yamdrok
Gdzie znajduje się Jezioro Yamdrok?
Dokładna lokalizacja (kliknij tutaj, aby zobaczyć atrakcję na mapie)
Jak dostać się nad Jezioro Yamdrok?
Jezioro znajduje się około 100 kilometrów na południowy zachód od Lhasy. Dystans pokonamy jadąc drogami G318 i S307 w około dwie godziny.
Ciekawostki na temat Jeziora Yamdrok
Znaczenie jeziora w kontekście tradycji buddyzmu tybetańskiego
Podobnie jak góry, jeziora w Tybecie uznawane są za święte, gdyż wierzy się, że stanowią one siedziby opiekuńczych bóstw, dzięki czemu posiadają wyjątkowe moce duchowe. Yamdrok uważane jest za jedno z jezior strzeżonych przez boginię Dorje Gegkyi Tso. Traktowane jest nieco jak talizman – stanowi nieodłączną część życiowego ducha wyznawców buddyzmu tybetańskiego. Według lokalnej tradycji, wyschnięcie jego wód uczyni region niezdatnym do zamieszkania.
Obszar jeziora, jego wyspy oraz otaczające tereny są także nierozerwalnie związane z Padmasambhavą, znanym również jako Guru Rinpocze, czyli mistrzem ścieżki tantrycznej żyjącym na przełomie VIII i IX wieku n.e., który zasłynął z przeniesienia pełnego przekazu buddyjskiego do Tybetu. Mówi się, że obdarzył on region Yamdrok specjalnym błogosławieństwem.
Omawiając religijne aspekty Yamdrok, warto również wspomnieć, iż na jednym z półwyspów na jeziorze znajduje się także słynny klasztor Samding – tybetański kompleks założony w XIII wieku, będący siedzibą Dorje Pakmo (Wadżrawarahi), najwyższej żeńskiej inkarnacji w regionie. O wyjątkowości tego miejsca świadczy fakt obecności kobiety-opatki, co w buddyzmie tybetańskim jest niezwykle rzadkie. Przewodzi ona społeczności około trzydziestu mnichów i mniszek.
Pozostałe ciekawostki
Jezioro zachwyca swoim turkusowym kolorem i bogatą historią. Co ciekawe, pełni ono jednak również funkcję ekonomiczną – bogate ławice ryb, które w okresie od kwietnia do października są łowione w jeziorze i sprzedawane na rynkach Lhasy, stanowią ważne źródło dochodu dla lokalnej ludności. Dodatkowo, wyspy jeziora służą jako żyzne pastwiska dla pasących się stad zwierząt, co stanowi ważny element tradycyjnego stylu życia pasterzy tybetańskich.
Zwiedzanie Jeziora Yamdrok, co warto zobaczyć, atrakcje
Jeziora
Zwiedzanie Jeziora Yamdrok to niezwykle malownicza podróż, która pozwala odkryć nie tylko piękno natury, ale także liczne atrakcje kulturowe i przyrodnicze regionu. Jedną z nich są rozsiane po jeziorze wyspy, służące jako pastwiska dla lokalnych pasterzy owiec. Na jednej z nich znajduje się świątynia buddyjskie tradycji Ningma, pochodząca z XVI wieku. Co ciekawe, miejsce to usytuowane jest nieopodal skały z wtopionym, uważanym za święty, odciskiem dłoni Padmasambhavy.
Obserwacje ptaków
Obserwacja ptaków to kolejna atrakcja Jeziora Yamdrok. Na co dzień jezioro przyciąga lokalne ptactwo, jednak w okresie zimowym, gdy pojawiają się tutaj migracyjne ptaki z północnego Tybetu i Mongolii, obszar jeziora wypełnia się tysiącami ptaków. Szczególnie polecana jest wizyta na tzw. Wyspie Ptaków, gdzie można podziwiać gęsi tybetańskie, czarnoszyje żurawie oraz mewy tybetańskie – widowisko to zapiera dech w piersiach.
Zdjęcia z mastyfami tybetańskimi
Miłośnicy fotografii nie powinni pominąć również unikalnej okazji do zrobienia zdjęcia z tybetańskim mastyfem – jednym z najpiękniejszych i najdroższych psów na świecie. Te imponujące psy, występujące na terenie całego Tybetu, najczęściej pełnią funkcję stróżów stad jaków w obozach koczowniczych. Jednak na popularnych punktach turystycznych wokół jeziora, przeszkolone psy, odziane w kolorowe kołnierze, są gotowe na zdjęcia z turystami. Warto jednak zachować ostrożność, gdyż psy z koczowniczych obozów bywają nieprzewidywalne.
Lodowiec Karola
Kilka kilometrów na zachód od jeziora rozciąga się jeden z najczystszych lodowców Tybetu, znany jako Karola. Położony między Jeziorem Yamdrok a miastem Gyangzê, lodowiec ten imponuje swoją nieskazitelną bielą i stanowi doskonałe miejsce na przystanek fotograficzny, oferując spektakularne widoki widoczne już z trasy.
Klasztor Mindroling
Do innych obiektów zrzeszających osoby duchowne w regionie, możemy zaliczyć Mindroling – jeden z sześciu wielkich klasztorów tradycji Ningma. Założony pod koniec X wieku, obejmuje ponad 10 000 m² powierzchni i wyróżnia się tym, że jest jedynym miejscem w Tybecie, gdzie mnisi mają prawo do zawierania małżeństw i zakładania rodzin. Ta unikalność przyciąga zarówno badaczy, jak i turystów, którzy chcą zanurzyć się w autentycznym i jak widać niezwykle zróżnicowanym świecie tybetańskiej duchowości.
Tama niedaleko Baidi
Na zachodnim krańcu jeziora, w pobliżu niewielkiej wioski Baidi, znajduje się tama, część lokalnej elektrowni wodnej. Ogranicza ona przepływ wody do minimalnego, niezbędnego poziomu, co pomaga utrzymać delikatną równowagę ekosystemu jeziora.
Pałac Potala
Gdzie znajduje się Pałac Potala?
Dokładna lokalizacja (kliknij tutaj, aby zobaczyć atrakcję na mapie)
Jak dostać się do Pałacu Potala?
Pałac Potala zlokalizowany jest w centrum Lhasy, jedynie sześć kilometrów na południe od omówionego na początku klasztoru Sera.
Kompleks znajduje się niedaleko zabytkowej dzielnicy Pargor, słynącej z wielu wąskich uliczek oraz licznych targowisk. Stamtąd dostaniemy się do pałacu kierując się Beijing East Road.
Jeśli mieszkamy w centrum miasta, szczególnie warto skorzystać również z taksówki. Za przejazd powinniśmy zapłacić około jedno euro.
Historia i ciekawostki na temat Pałacu Potala
Pierwsze wzmianki o umocnieniu na terenie dzisiejszego Pałacu Potala sięgają VII wieku, za panowania króla Songtsen Gampo, który według tradycji umocnił to miejsce jako warownię.
Obecny kształt pałacu zawdzięczamy z kolei głównie działaniom V Dalajlamy (Lobsang Gjaco), który w XVII wieku podjął się gruntownej przebudowy i rozbudowy obiektu. Wtedy też pałac stał się zarówno zimową rezydencją Dalajlamy, jak i centrum administracyjnym oraz duchowym Tybetu.
Przez wieki Potala pełniła podwójną funkcję, jako siedziba władzy świeckiej i duchowej. W 1994 roku pałac został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Architektura i podział funkcjonalny
Pałac Potala dzieli się na dwie zasadnicze części:
Biały Pałac (Potrang Karpo)
Służył głównie celom administracyjnym oraz reprezentacyjnym. Pełnił kiedyś funkcję siedziby lokalnego rządu Tybetu. Jego białe ściany symbolizują spokój, harmonię i ciszę, kontrastując z energią Czerwonego Pałacu. W Białym Pałacu wyróżnia się kilka kluczowych elementów. Jednym z nich jest zlokalizowana na czwartym piętrze Wielka Sala Wschodnia, która była niegdyś areną najważniejszych wydarzeń religijnych i politycznych, a także miejscem, w którym podejmowano decyzje kształtujące historię Tybetu. Piąte i szóste piętro służą jako mieszkalne pomieszczenia, a najwyższe, siódme, stanowi rezydencję Dalajlamy. Miejsce to jest podzielone na dwie części – Wschodnią Komnatę Słoneczną oraz Zachodnią Komnatę Słoneczną.
Czerwony Pałac (Potrang Marpo)
Ten pałac mieścił z kolei liczne kaplice, świątynie oraz relikwie religijne, podkreślając duchowy wymiar kompleksu. Stanowi najwyższą część centralną Pałacu Potala i jest całkowicie poświęcony duchowym studiom oraz buddyjskim praktykom modlitewnym. Jego intensywny, czerwony kolor został wybrany celowo, aby podkreślić majestat, siłę i dostojność tego miejsca, co idealnie oddaje jego sakralny charakter.
Wnętrze Czerwonego Pałacu to labirynt licznych sal, kaplic oraz bibliotek, rozmieszczonych na wielu poziomach, połączonych wąskimi korytarzami i mniejszymi galeriami.
Jednym z najważniejszych miejsc tej części kompleksu jest Wielka Sala Zachodniej, której warto przyjrzeć się nieco dokładniej.
Wielka Sala Zachodnia
W samym sercu Czerwonego Pałacu znajduje się Wielka Sala Zachodnia – centralny punkt całej części pałacowej, która została zaprojektowana w celu upamiętnienia Lobsang Gjaco, V Dalajlamy, zwanego Wielkim. Salę zdobią misternie wykonane murale, szczegółowo opowiadające o jego życiu, dokonaniach i duchowej misji. Dodatkowo, w obrębie sali mieszczą się cztery mniejsze kaplice, pełniące funkcje sakralne oraz uzupełniające przekaz artystyczny całego kompleksu.
Stupy
W obrębie Wielkiej Sali Zachodniej, w Kaplicy Zachodniej, znajdują się trzy niezwykle cenne złote stupy, dedykowane kolejno Wielkiemu Piątemu, Dziesiątemu i Dwunastemu Dalajlamie. We wspomnianych obiektach sakralnych spoczywają mumifikowane ciała Dalajlamów. Najbardziej imponującą z nich jest stupa Wielkiego Piątego Dalajlamy – konstrukcja o wysokości prawie piętnastu metrów, stworzona z ponad 3 700 kilogramów złota i zdobiona diamentami, perłami, turkusami, agatami oraz koralami.
Na zachód od Wielkiej Sali Zachodniej mieści się sala stupy, dedykowana XIII Dalajlamie, która stanowi nie tylko pomnik pamięci, ale także artystyczne i kulturowe świadectwo ważnych wydarzeń w historii Tybetu. Poza złotą, wysoką na czternaście metrów stupą, można podziwiać tutaj mandalę (geometryczny motyw artystyczny, charakterystyczny dla architektury buddyjskiej), wykonaną z ponad 200 000 pereł. Wnętrze sali zdobią ponadto murale ilustrujące kluczowe momenty z życia XIII Dalajlamy, w tym jego spotkanie z Guangxu, przedostatnim cesarzem Chin.
Tradycja Trzech Wzgórz Lhasy
Lhasa, zarówno historyczna i współczesna stolica Tybetu, wyróżnia się trzema głównymi wzgórzami, które według lokalnych tradycji reprezentują ”Trzech Opiekunów Tybetu”. Każde z tych wzgórz ma przypisane konkretne bóstwo:
- Chokpori: położone tuż na południe od Pałacu Potala, uważa się za duszę góry przypisaną bodhisattwie Wadżrapani – ucieleśnieniu mocy i energii
- Pongwari: kojarzony z Manjushri, bodhisattwą mądrości, symbolizuje duchowe oświecenie i intelekt
- Marpori: na tym wzgórzu wznosi się sam Pałac Potala, co nadaje mu szczególny charakter – reprezentuje Awalokiteśwarę, bodhisattwę uosabiającą miłosierdzie, które jest niezwykle istotne w tybetańskim buddyzmie
Etymologia nazwy pałacu
Nazwa Pałacu Potala pochodzi od Góry Potalaka, której nazwa oznacza ”blask”. Według tradycji buddyjskiej góra ta jest mitycznym miejscem zamieszkania wspomnianego już bodhisattwy Awalokiteśwary. Według legendy, wyjątkowa lokalizacja nadaje pałacowi głęboki, duchowy wymiar oraz symbolikę światła i opieki boskiej.
Zwiedzanie Pałacu Potala, co warto zobaczyć, atrakcje
Deyang Shar
Główny dziedziniec, czyli Deyang Shar to jeden z kluczowych punktów podczas zwiedzania kompleksu pałacowego. Zaprojektowany z myślą o dalajlamach, stanowił miejsce, w którym mogli oni między innymi oglądać tradycyjne tybetańskie przedstawienia artystyczne oraz organizować wystawne uroczystości podczas popularnych festiwali. Plac był także sercem bogatego życia dworskiego – wokół niego mieściły się kiedyś budynki seminarium oraz sypialnie mnichów (obecnie, choć mieszczą się tam pomieszczenia dla personelu, wciąż zachowują one ślady swojej pierwotnej funkcji i historycznego znaczenia).
Potala Kora
Kolejną, niezwykłą atrakcją jest Potala Kora, czyli tradycyjna, okrężna trasa pielgrzymkowa biegnąca wokół murów pałacu. Choć jest ona stosunkowo krótka, w jej ramach będziemy mieli okazję zapoznać się z lokalną kulturą w wielu miejscach.
Jedną z atrakcji podczas około dwudziestominutowego spaceru są charakterystyczne walce modlitewne, które pielgrzymi obracają, wierząc w wysłuchanie ich modlitw.
Podczas wyprawy będziemy mieli również okazję podziwiać wyjątkowe detale architektury buddyjskiej. Po zachodniej stronie pałacu znajduje się brama miejska, za którą stoją trzy imponujące stupy.
Na trasie można również natknąć się na malowidła skalne oraz świątynię Lukhang, usytuowaną na wyspie i będącą ważnym elementem lokalnego dziedzictwa politycznego, kulturowego i religijnego.
Wzięcie udziału w tej krótkiej pielgrzymce jest też świetnym sposobem na zapoznanie się z żywą, lokalną kulturą. Wzdłuż ścieżki spotyka się sprzedawców oferujących tradycyjne tybetańskie stroje, a także artykuły użytku codziennego.
Pamiętajmy również o tym, że nawet jeśli nie utożsamiamy się z buddyzmem tybetańskim to zawsze możemy wziąć udział w duchowych obrzędach, składając błogosławieństwa dla siebie i swoich bliskich. Jeśli jakiś uczynek ma służyć czemuś dobremu, to wyznanie ma drugorzędne znaczenie.
Filary Lhasa Zhol
W bliskiej okolicy Pałacu Potala, na obszarze Lhasa Zhol czeka na nas jeszcze jedna atrakcja. Chodzi tutaj o dwa kamienne filary; pierwszy z nich, wewnętrzny, znany jako doring nangma, stoi w obrębie murów fortyfikacyjnych wioski. Drugi zaś, filar zewnętrzny, określany jako doring chima, pierwotnie znajdujący się przed południowym wejściem do Lhasa Zhol, stoi na wschód od Placu Wyzwolenia.
Początki doring chima datuje się na rok około 764. Jego znaczenie podkreślają cenne inskrypcje, które mogą stanowić najstarszy znany przykład pisma tybetańskiego. Na filarze możemy zobaczyć dedykacje skierowane do słynnego tybetańskiego wojskowego, a sama inskrypcja opisuje jego służbę królowi. Dokumentuje ona między innymi owocne kampanie wojenne prowadzone przeciwko Chinom, utrwalające pamięć o dawnej potędze imperium ”dachu świata”.
Godziny otwarcia klasztoru Pałacu Potala
- Poniedziałek: 09:30–15:20
- Wtorek: 09:30–15:20
- Środa: 09:30–15:20
- Czwartek: 09:30–15:20
- Piątek: 09:30–15:20
- Sobota: 09:30–15:20
- Niedziela: 09:30–15:20
Bilety do Pałacu Potala
Od maja do października: 26 euro
Od listopada do kwietnia: 13 euro
Warto wiedzieć!
Dzieci mierzące mniej niż 120 centymetrów, mają wstęp wolny
Ile czasu potrzeba na zwiedzanie Pałacu Potala
Na zwiedzanie architektonicznych perełek Pałacu Potala warto zarezerwować sobie od dwóch do trzech godzin. Możemy jednak poświęcić w tym miejscu nieco więcej czasu, zwłaszcza jeśli planujemy udział w pielgrzymce Potala Kora. Pamiętajmy także o czasie, który przeznaczymy na transport do i z pałacu.
Podsumowanie
W tym przewodniku skupiliśmy się jedynie na niewielkim wycinku atrakcji regionu, przybliżając miejsca zlokalizowane w Lhasie oraz jej najbliższych okolicach. W tym miejscu nasza przygoda się jednak nie kończy. Poniżej znajdziesz listę artykułów, które szczegółowiej przybliżą Ci pozostałe atrakcje Tybetu – między innymi te bardziej odległe i trudniej dostępne, ale równie warte odwiedzenia.
Pozostałe atrakcje w Tybecie, którym poświęciliśmy osobne artykuły:
- Mapam Yumtso
- Ganden
- Klasztor Rongbuk
- Pałac Norbulingka
- Banggong Co
Najlepsze hotele w Tybecie
Atour Hotel Lhasa City Government
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie jesiennym (od października do listopada): od 122 zł (przedpłata nie jest wymagana) (ceny noclegów w przewodniku będą podawane bez zniżek oferowanych przez booking.com, w najbliższym możliwym terminie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 150 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
LanOu Hotel Lhasa Municipal Government Tibet University
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Echarm Hotel Lhasa Potala Palace
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
City Comfort Inn Lhasa Potala Palace Scenic View
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Mehood Theater Hotel, Lhasa
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Lavande Hotels·Lasa Railway Station
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Echarm Hotel Potala Palace Da Zhao Temple Branch
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Atour Hotel Potala Palace Lhasa
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 248 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Shambhala Palace Hotel
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie jesiennym (od października do listopada): od 122 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 150 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Fengma Feiyang Hostel
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 199 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Hilton Garden Inn Lhasa
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla trzech osób w sezonie jesiennym (od października do listopada): od 433 zł (śniadanie wliczone w cenę)
Cena za noc dla trzech osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 524 zł (śniadanie wliczone w cenę)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Tashitakge Hotel
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Shangri-La Lhasa
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie jesiennym (od października do listopada): od 611 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 742 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
InterContinental Lhasa Paradise, an IHG Hotel
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie jesiennym (od października do listopada): od 667 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 779 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
The St. Regis Lhasa Resort
Dokładna lokalizacja: (kliknij tutaj, aby zobaczyć hotel na mapie)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie jesiennym (od października do listopada): od 667 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Cena za noc dla dwóch osób w sezonie wiosennym (od kwietnia do maja): od 779 zł (przedpłata nie jest wymagana)
Opinie gości, udogodnienia i zdjęcia hotelu (kliknij w tym miejscu)
Rezerwacja przez booking.com (kliknij w tym miejscu)
Tybet – FAQ
Do kogo należy Tybet?
Oficjalnie Tybet jest częścią Chińskiej Republiki Ludowej, funkcjonując jako Autonomiczny Region Tybetu.
Jak nazywa się stolica Tybetu?
Stolicą Tybetu jest Lhasa.
Czy Tybet był państwem?
Historycznie Tybet posiadał cechy państwowości – istniały okresy, w których funkcjonował jako de facto niezależne państwo, lub posiadał wysoki stopień autonomii. Jednakże w 1951 roku, w wyniku interwencji wojskowej, zorganizowanej przez komunistyczne władze w Pekinie, Tybet włączono w struktury państwowe Chińskiej Republiki Ludowej.
Ile się leci do Tybetu?
Wliczając w podróż przesiadki, do Tybetu z Europy leci się średnio ponad 20 godzin.
Ile kosztuje pobyt w Tybecie?
Za pobyt w Tybecie, w ramach zorganizowanej wycieczki grupowej, zapłacimy średnio od 670 do 1000 euro za siedem dni za osobę (wliczając w to zezwolenia, zakwaterowanie i posiłki).
Kto jest przywódcą Tybetu?
Pod względem administracyjnym Tybetem, czy też Tybetańskim Regionem Autonomicznym rządzi chiński gubernator, mianowany przez władze Pekinu. Duchowym przywódcą regionu tradycyjnie jest jednak XIV Dalajlama, który od czasu swojej emigracji nie sprawuje władzy politycznej (kieruje rządem tybetańskim na uchodźstwie). Oficjalna władza w Tybecie funkcjonuje zatem w strukturach chińskich, zgodnie z polityką ChRL.
Dlaczego Chiny zaatakowały Tybet?
Oficjalna narracja Pekinu mówi o ”wyzwoleniu” Tybetu z feudalnego systemu, a także konieczności zabezpieczenia granic kraju. Wielu historyków interpretuje to jednak jako próbę scentralizowania władzy. Przyczyną może być też chęć strategicznego zjednoczenia terytoriów, biorąc pod uwagę geopolityczne położenie Tybetu, leżącego w pobliżu granic z Indiami i Nepalem.
Jaka religia w Tybecie?
Dominującą religią w Tybecie jest buddyzm tybetański,. Oprócz buddyzmu, praktykuje się także rodzime bön, którego tradycje religijne pielęgnuje kilkanaście procent mieszkańców regionu. Pewną popularnością cieszą się również tradycyjne wierzenia chińskie (często wymieszane z buddyzmem i konfucjanizmem).